Świątynia w Karnaku

Obok piramid w Gizie, jest najważniejszym zabytkiem starożytnego Egiptu. To tu odbywały się tajemnicze rytuały religijne, oraz koronacje przyszłych faraonów. Monumentalna sala kolumnowa wielkości boiska piłkarskiego robi ogromne wrażenie na wszystkich zwiedzających.

Świątynia w Karnaku, to właściwie nie jedna, a cały zespół świątyń, poświęconych tebańskim bogom. Powstała w czasach Nowego Państwa, czyli okresie największej potęgi i rozkwitu imperium egipskiego. Główna i zarazem największa z nich poświęcona jest Amonowi-Re, najważniejszemu z bogów. Świątynie zostały wybudowane w różnych okresach czasu przez wielu faraonów. Kolejni władcy przebudowywali i rozbudowywali je, niszcząc i zastępując dzieła swoich poprzedników własnymi. W jednym miejscu znajdziemy cały przekrój kilku dynastii faraonów, dlatego z punktu widzenia zarówno naukowego jak i turystycznego, świątynia w Karnaku jest obiektem niezwykle ważnym i ciekawym. 

W czasach faraonów Karnak był częścią Teb. Później był systematycznie niszczony zarówno przez ludzi, którzy pozyskiwali z niego materiały budowlane, jak i przez wylewające wody Nilu. To, co pozostało ze świątyń, zachowało się do naszych czasów zasypane tonami piasku i mułu. W między czasie, tuż obok Karnaku powstało nowe miasto - Luksor. Świątynia w Karnaku należy do miejsc, gdzie najpóźniej spośród wszystkich zabytków Starożytnego Egiptu, rozpoczęły się prace wykopaliskowe. Związane to było z ogromnym nakładem pracy i środków ze względu na rozległą przestrzeń.

Zwiedzanie

Świątynia w Karnaku jest jednym z kilku atrakcji turystycznych, które zobaczymy podczas wycieczki do Luksoru. Jeśli chodzi o biura turystyczne, to polecam korzystanie bezpośrednio z lokalnych biur podróży, bez pośrednictwa naszego touroperatora. Poziom usług taki sam, dodatkowo różnica w kwocie ok. 25 dolarów/os. zostaje nam w kieszeni. Po przybyciu na miejsce, zostaliśmy podzieleni na grupy językowe. Od tej pory polski przewodnik towarzyszył nam podczas całej wycieczki po Luksorze. Zwiedzanie rozpoczynamy od Karnaku i pomieszczenia, gdzie znajduje się duża makieta świątyni.

Do pierwszego pylonu, czyli charakterystycznej potężnej bramy prowadzi aleja procesyjna ze sfinksami o baranich głowach, które są symbolem boga Amona. Pierwszy pylon wznoszony był na ostatnim etapie budowy i nigdy nie został ukończony.

Za pierwszym pylonem znajduje się duży dziedziniec. Na jego środku stał kiosk składający się z pięciu kolumn w dwóch rzędach. Do dnia dzisiejszego pozostała tylko jedna kolumna. 

Po lewej stronie dziedzińca zobaczymy małą świątynię Setiego II z trzema wejściami, a po drugiej stronie znajduje się wejście do świątyni Ramzesa III. Jednak największe zainteresowanie w tej części wzbudza ogromny posąg Ramzesa II z żoną Nefertari. Wszystkie żony faraonów występujące u boku męża, były przedstawiane w dużym pomniejszeniu. Oznaczało to, że faraon był również bogiem. Na wszystkich posągach żony sięgają im zaledwie do kolan.

Świątynia Setiego II

Świątynia Setiego II

Świątynia Setiego II

Dziedziniec etiopski

Świątynia Ramzesa III

Posąg Ramzesa II

W następnej sali stajemy przy potężnych, ustawionych blisko siebie kolumnach. To Wielka Sala Hypostylowa - niezwykłe osiągnięcie architektoniczne tamtych czasów i najbardziej okazała część świątyni. Znajdują się w niej 134 kolumny pokryte scenami z rytuałów, hieroglifami, kartuszami, wizerunkami bogów, motywami roślinnymi i różnymi symbolami. W ten sposób zdobione są też wszystkie ściany wewnętrzne. 12 największych kolumn ma 21 m. wysokości. Ustawione są one w centralnym miejscu i posiadają zwieńczenie w postaci otwartych kwiatów papirusu. Pozostałe 122 o zwieńczeniu zamkniętych kwiatów papirusu, mają zaledwie...15 m. wysokości. Budowę sali kolumnowej rozpoczął Seti I, a ukończył jego syn, Ramzes II. Całość robi imponujące wrażenie, a człowiek może poczuć się tu jak mrówka.

Z wnętrza sali kolumnowej widoczne są obeliski Totmesa I i Hatszepsut, która w największym stopniu przyczyniła się do rozbudowy świątyni. Obeliski wznoszone były ku czci boga słońca i były wykonane z jednego bloku skalnego. Jeden z obelisków w Karnaku został wywieziony do Rzymu i obecnie stoi na placu św. Jana na Lateranie. Jak na ironię, dzisiaj w samym Rzymie jest więcej obelisków niż w Egipcie. Przywożone były za czasów największej potęgi Cesarstwa Rzymskiego, które obejmowało w tamtym okresie tereny dzisiejszego Egiptu. 

Za dziedzińcem Wadżet, na którym stoi obelisk Hatszepsut znajduje się najstarsza i najgorzej zachowana część świątyni - dziedziniec środkowy. Z jednej strony przylega do niego pałac bogini sprawiedliwości Maat, a właściwie jego ruiny, a z drugiej trochę lepiej zachowana świątynia jubileuszowa Totmesa III.

Pałac Maat

Świątynia Totmesa III

Na terenie świątyni znajduje się święte jezioro, w którym kapłani przed rytuałami religijnymi oczyszczali swoje ciała. Przy jeziorze został postawiony pomnik świętego skarabeusza Chepri, który został wykonany za czasów Amenhotepa. Ponoć siedmiokrotne okrążenie skarabeusza ma przynieść szczęście, więc turyści chętnie spacerują wokół niego. Według innych źródeł ma to przynieść wielkie zmiany - niekoniecznie szczęście, np. zmianę partnera życiowego. Choć to z pewnością dla niektórych byłoby wielkim szczęściem. Ja na wszelki wypadek zrezygnowałem z biegania wokół kamienia.

Święte jezioro

Pomnik skarabeusza

Świątynia w Karnaku zajmuje ok. 100 ha powierzchni. Czas przeznaczony na zwiedzanie to ok. 1,5 godziny, w tym ok. 40 min czasu własnego na zrobienie zdjęć i dojście do autokaru. Gdy przewodnik skończył nas oprowadzać, zaczął się wyścig z czasem. Nie wiedziałem w którą stronę mam biec i co jeszcze zobaczyć, co sfotografować. Ciężko mi było skupić się na dobrych kadrach. Chociaż temperatura podczas zwiedzania wynosiła ponad 40 stopni, nie była dokuczliwa. Wilgotność powietrza jest tu tak mała, że tego upału nie odczujemy. Należy tylko pamiętać o wodzie mineralnej i nakryciu głowy. Tu przydały się kupione po drodze chusty arafatki, później wykorzystane jeszcze na pustyni. Schłodzoną wodę mineralną można kupić praktycznie na każdym kroku po dolarze za 1,5 l. 

Mapa świątyni

Wyświetl większą mapę